پمپ دنده ای (پمپ غلیظ کش)

مشخصات فنی پمپ دنده ای

• قابلیت انتقال سیالات با غلظت بالا، متوسط و پایین را دارد.
• می تواند تا 1028 لیتر در دقیقع دبی داشته باشد.
• حداکثر فشار در پمپ دنده ای 25 تا 30 بار می باشد.
• میزان غلظتی که می تواند انتقال دهد تا 100هزار سانتی پویز است.
• محرک چرخ دنده ها الکتروموتور های AC در مدل های تک فاز، سه فاز و ضد انفجار می باشد.
• در دو مدل دنده داخلی و دنده خارجی تولید می شود.
• چرخ دنده ها در دو نوع ماه و ستاره و خورشیدی است.
•  بدنه یا پوسته پمپ دنده ای در متریال چدن و استنلس استیل 316، فولادی، پلیمری ساخته می شود.
• جنس چرخ دنده ها چدن، فولادی و استیل 316L می باشد.
• سیستم آب بند در این پمپ ها در سه مدل مکانیکال سیل، آب بندی پکینگ و لیپ سیل می باشد.
• برای انتقال سیالات با غلظت بالا معمولا با گیربکس در دور پایین کوپل می شود.
• در بعضی از مدل های پمپ دنده ای از شیر فشار شکن یا Relief Valve بر روی خود استفاده می شود.
• این پمپ می تواند از عمق 5 متری مکش داشته باشد. (در صورتی که در مسیر زانویی نباشد و غلظت سیال بالا نباشد.)

اجزای پمپ غلیظ کش

اجزای پمپ دنده ای از چند قسمت اصلی تشکیل شده است که عبارت اند از:

• بدنه یا پوسته پمپ
• شافت محرک
• چرخ دنده ها
• بوش ها
• یاتاقان
• آب بند پمپ
• محفظه ای که سیال از آن عبور می کند.
• ورودی و خروجی پمپ
• فلنج ورودی و خروجی
• شیر فشار شکن یا Relief Valve (در بعضی از مدل ها)

انواع پمپ دنده ای

پمپ دنده ای بر اساس ساختار و مدل چرخ دنده ها به دو مدل اصلی تقسیم می شوند که عبارت اند از:

• پمپ دنده ای داخلی
• پمپ دنده ای خارجی

در ادامه به معرفی این دو نوع پمپ غلیظ کش می پردازیم.

پمپ دنده ای داخلی

شاید این نوع از پمپ‌ها را با نام پمپ ماه و ستاره‌ای نیز بشناسید. علت این نام‌گذاری، شکل دنده‌ها در این پمپ‌ها است که حالتی شبیه ماه و ستاره دارد. در ساختار پمپ دنده ای داخلی یا Internal Gear Pump دو چرخ‌دنده اصلی به کار رفته است. چرخ‌دنده بزرگ‌تر که از داخل دندانه دارد، روتور نامیده می‌شود. چرخ‌دنده کوچک‌تری نیز در این پمپ‌ها به چشم می‌خورد که دندانه‌های آن رو به بیرون هستند و در دل روتور قرار می‌گیرد. نحوه قرارگیری این دو چرخ‌دنده در کنار هم به صورتی است که دندانه‌ها در هم فرو می‌روند. علاوه بر این دو چرخ‌دنده، یک قطعه خاص دیگر نیز در پمپ دنده ای داخلی دیده می‌شود که شکلی هلالی به صورت ماه دارد و به این دلیل که فضای خالی میان چرخ‌دنده‌ها را پر می‌کند می‌تواند به عنوان یک آب‌بند عمل نماید.

یک ویژگی یا به بیانی بهتر کاربرد خاص این نوع از پمپ‌های دنده‌ای این است که برای انتقال سیالاتی که ویسکوزیته بسیار بالایی دارند، بهترین انتخاب است. به طوری که گفته می‌شود حتی اگر سیال مورد نظر شما به حدی غلیظ باشد که ویسکوزیته‌ای معادل 50 هزار سانتی‌پویز را به خود اختصاص دهد، باز هم می‌توانید برای پمپاژ آن به آسانی از پمپ دنده ای داخلی استفاده نمایید. ویژگی دیگر این پمپ نوع ورودی و خروجی آن است که زاویه 90 درجه دارند. یعنی مسیر ورود سیال و مسیر خروج آن در یک امتداد قرار نمی‌گیرند. همچنین این پمپ‌ها تا سقف 1500 دور در دقیقه کار می‌کند و نسبت به نوع دیگر، سرعت پایین‌تری دارد.

کاربرد پمپ دنده ای داخلی

با توجه به اینکه پمپ های دنده ای داخلی برای انتقال سیالات ویسکوز یا غلظت بالا مناسب هستند در صنایع مختلف جهت انتقال انواع خمیر، کره بادام زمینی، شکلات، رزین، انواع پلیمر، قیر، گازوئیل، مازوت، اسید سولفونیک و… مورد استفاده قرار می گیرد.

پمپ دنده ای خارجی

اگر جایی نام پمپ دنده‌ای خورشیدی را شنیدید، بدانید منظور همان پمپ دنده‌ای خارجی یا External Gear Pump است. البته این نوع پمپ به نام هلیکال نیز شناخته می‌شود که به شکل چرخ‌دنده‌های آن اشاره دارد. در ساختار پمپ‌های دنده‌ای خارجی از دو چرخ‌دنده شبیه به هم استفاده می‌شود که در بخش ورودی پمپ کنار هم قرار گرفته و چفت می‌شوند. ممکن است تنها یکی از این چرخ‌دنده‌ها به موتور وصل باشد و با حرکت خود، چرخ‌دنده دوم را به حرکت درآورد؛ و یا ممکن است هر دو چرخ‌دنده‌ها به موتورهایی جداگانه وصل شده باشند. با حرکت این دنده‌ها، سیال به درون پمپ دنده ای کشیده شده و در محفظه گیر می‌افتد. سپس حجم آن کمتر و در نتیجه فشار آن بیشتر می‌شود و با فشار به بیرون پمپاژ می‌گردد. ساختار پمپ‌های دنده‌ای خارجی به گونه‌ای است که اغلب نشتی در آن دیده نمی‌شود، خصوصاً اگر سیال مورد استفاده غلظت بالایی داشته باشد.

لازم به ذکر است بر خلاف پمپ دنده‌ای داخلی، ورودی و خروجی این پمپ‌ها در یک امتداد قرار دارند. معمولاً در صنعت از این نوع پمپ برای انتقال سیالاتی استفاده می‌شود که ویسکوزیته نسبتاً پایینی دارند مانند انواع روغن ها (بین صد تا 25 هزار سانتی‌پویز). همچنین یکی دیگر از مشخصات پمپ دنده ای خارجی تعداد دور بالای آن است. این پمپ با سرعت بیشتری نسبت به نوع داخلی کار می‌کند، یعنی بین 1450 تا 3000 دور بر دقیقه که سرعت بالایی می باشد.

کاربرد پمپ دنده ای خارجی

پمپ دنده ای خارجی بر خلاف مدل دنده داخلی سیالات با ویسکوزیته پایین تری را می تواند انتقال دهد از این رو برای انتقال انواع روغن های هیدرولیک، روغن های خوراکی، مواد غذایی با غلظت پایین، الکل، حلال ها، انواع سوخت ها مثل بنزین و… مورد استفاده قرار می گیرد.

تفاوت‌ عملکرد پمپ‌ دنده‌ای داخلی و خارجی

در این بخش یک جمع‌بندی کلی درباره موارد تفاوت میان این دو نوع پمپ ارائه خواهد شد تا بتوانید با اطلاعات کافی پمپ مورد نظر خود را انتخاب نمایید. البته بهتر است حتماً از راهنمایی افراد متخصص در این زمینه نیز استفاده کنید.

• همانطور که در بخش قبل به آن اشاره شد، پمپ دنده ای داخلی، گزینه مناسب‌تری برای سیالات با ویسکوزیته بالا محسوب می‌شود
• در شرایط و مشخصات یکسان، پمپ دنده‌ای خارجی نسبت به نوع داخلی بزرگ‌تر است. پس برای نصب آن باید فضای بیشتری را در نظر بگیرید.
• هر چند اغلب پمپ‌ها در هر صورت میزان مشخصی از سر و صدا را ایجاد می‌کنند، اما پمپ دنده‌ای خارجی کم‌سر و صداتر از پمپ دنده‌ای داخلی است.
• هر نوع پمپ قادر است در بازه فشار کاری مشخصی عملکرد مناسب داشته باشد. در مقایسه با پمپ دنده ای داخلی، نوع خارجی آن می‌تواند در فشارهای بالاتری کار کند.
• دما یکی دیگر از مواردی است که روی راندمان پمپ تأثیر می‌گذارد. اگر سیال شما دمای بالایی دارد بهتر است پمپ دنده‌ای داخلی را انتخاب نمایید.
• در صورتی که یکنواخت بودن جریان خروجی سیال برای شما اهمیت ویژه‌ای دارد، پیشنهاد می‌کنیم پمپ دنده ای داخلی را انتخاب کنید.
• نوع موتور مورد استفاده در پمپ دنده‌ای داخلی استاندارد است و بر خلاف جهت عقربه‌های ساعت، کار می‌کند. در مورد پمپ‌های خارجی این مسئله از حساسیت کمتری برخوردار است. زیرا در استفاده از این پمپ‌ها قادر خواهید بود ورودی و خروجی را تغییر دهید و در نتیجه لازم نیست دور موتور، در جهتی خاص باشد.
• اگر نیاز به پمپاژ سیال با ظرفیت بالا دارید، بهتر است پمپ دنده ای خارجی را انتخاب کنید، زیرا سایز خروجی آن بزرگ‌تر است.

انواع آب بندی پمپ دنده ای

نوع آب‌بند مورد استفاده در پمپ‌های دنده‌ای متفاوت است. در برخی از انواع این پمپ صنعتی از سیل مکانیکی (دوبل یا تک) استفاده می‌شود. همچنین آب‌بند از نوع پکینگ، کارتریج، لیپ سیل، مگنتی و … نیز در ساختمان پمپ دنده‌ای دیده می‌شود. انتخاب پمپ با آب‌بند مناسب می‌تواند تأثیر مهمی در کارکرد پمپ داشته باشد. به این ترتیب لازم است هنگام تصمیم‌گیری حتماً این نکته را مورد بررسی قرار دهید.

مکانیکال سیل 

آب بندی مکانیکال سیل در پمپ دنده ای یک نکته حیاتی در عملکرد این دستگاه است که از نشتی سیالات در پمپ های غلیظ کش جلوگیری می کند. مکانیکال سیل از دو قسمت ثابت و متحرک تشکیل شده است که قسمت ثابت با سیال در ارتباط نیست (با بدنه در ارتباط است) و قسمت متحرک یا سیال و شافت متحرک در ارتباط می باشد. در بدنه مکانیکال سیل از یک فنر هم جهت تحمل فشار محوری استفاده می شود. زمانی که سیال وارد قسمت متحرک مکانیکال سیل می شود باعث خنک کاری و روانکاری سیل شده و این عمل موجب افزایش طول عمر مکانیکال سیل می شود. مورد دیگر میزان تحمل فشار توسط فنر مکانیکال سیل است، اگر فشار بیش از حد باشد باعث آسیب و خرابی مکانیکال سیل می شود. مکانیکال سیل معولا در پمپ دنده ای به صورت داخلی و خارجی نصب می شود، به صورتی که اگر سیال خاصیت خورندگی داشته باشد سیل در قسمت خروجی نصب می شود و اگر خاصیت خورندگی نداشته باشد در قسمت داخلی نصب می شود. لازم به ذکر است، در بسیاری از مکانیکال سیل ها، قسمتی که با سیال در ارتباط است را از متریال های مختلف مانند PTFE تفلون، سرامیک، کربن و سیلیکون ساخته می شود که با اکثر سیالات سازگاری دارند. همچنین متریال O-ring به کار رفته در مکانیکال سیل به صورت الاستومری بوده و از متریال هایی مثل EPDM، Viton، Silicon و… ساخته می شود.

آب بندی پکینگ

آب‌بندی پکینگ در پمپ‌ دنده ای یکی دیگر از سیستم های درزگیر است که در این پمپ استفاده می شود. آب بندی پکینگ هم مانند مکانیکال سیل از نشتی سیالات جلوگیری می کند اما ساختار متفاوتی نسبت به سیل مکانیکی دارد. در این نوع آب بندی از کاسه نمد، پکینگ  و درپوش یا کلاهک استفاده شده است. برای اینکه از بالا رفتن دمای پکینگ جلوگیری شود، از Lantern Ring یا حلقه فانوسی استفاده می کنند. این حلقه، مابین پکینگ ها قرار گرفته و جریانی از سیال پمپ شونده را به پکینگ ها انتقال می دهد و باعث خنک‌ کاری می شود. پکینگ ها معمولا از جنس تفلون یا گرافیت های نسوز می باشد که با توجه به سیال مورد نظر انتخاب می شود. در آب بندی پکینگ احتمال نشتی به مقدار بسیار کم وجود دارد و در سیالات خاص گزینه مناسبی نمی باشد. 

همه چیز درباره مزایا و معایب پمپ دنده ای

در ابتدا باید به این نکته اشاره کرد که ویژگی‌های پمپ‌های دنده‌ای داخلی و خارجی در مواردی با هم متفاوت است. اما در این بخش سعی داریم مزایا و همچنین محدودیت‌های این پمپ‌ها را به طور کلی بیان کنیم تا با در نظر گرفتن آن‌ها بتوانید خریدی مطمئن و مناسب انجام دهید. در این زمینه می‌توانید از راهنمایی کارشناسان ما در مجموعه صنعت پلاس نیز بهره ببرید.

مزایای پمپ دنده ای

بدون شک اولین مزیت این پمپ، مناسب بودن آن برای سیالات ویسکوز است و دقیقاً به همین دلیل نام پمپ غلیظ کش روی آن گذاشته شده است.

• نکته مثبت دیگری که درباره این دسته از پمپ‌ها وجود دارد طراحی آن‌هاست که بسیار ساده و بدون پیچیدگی به نظر می‌رسد. این مسئله هم در هزینه و هم در روند تعمیرات و نگهداری پمپ تأثیرگذار است.
• همچنین تعداد اجزاء متحرک به کار رفته در پمپ دنده ای چندان زیاد نیست. در نتیجه استهلاک آن نیز کمتر و طول عمر آن بالاتر است.
• پمپ‌های دنده‌ای نسبت به برخی از دیگر انواع پمپ‌ها مانند پمپ گوشواره‌ای یا پره‌ای، قادر به فراهم نمودن فشار بیشتری در سیال خروجی هستند.
• برخی از این پمپ‌ها برای استفاده جهت انتقال سیالات خورنده و حتی قابل اشتعال نیز مناسب هستند که این موضوع به جنس پمپ بستگی دارد.
• پمپ دنده ای داخلی قادر است برای زمانی کوتاه به صورت خشک نیز کار کند. همچنین در قسمت ورودی، مکش بالایی دارد.
• یکی از ویژگی‌های بسیار مهم پمپ‌های دنده‌ای (که قبلاً نیز به اشاره شد) یکنواخت بودن جریان خروجی پمپ است. 
• پمپ دنده‌ای خارجی یکی از انواع بی‌سر و صدا در میان پمپ‌های صنعتی به حساب می‌آید.
• پمپ دنده ای را می‌توان به وسیله متریال‌های مختلف تولید نمود و این موضوع باعث گسترده‌تر شدن کاربرد و ویژگی‌های آن می‌گردد.
• اغلب انواع این پمپ‌ها این قابلیت را دارند که بتوان ژاکت گرمایشی یا سرمایشی روی آن‌ها نصب کرد.

معایب پمپ دنده ای

در کنار تمام این مزایا، محدودیت‌هایی نیز در استفاده از پمپ دنده ای وجود دارد که عبارتند از:

• پمپ‌های دنده‌ای از نوع داخلی یک ویژگی منفی و محدود کننده دارند و آن این است که در فشار و سرعت نسبتاً پایین و متوسط کار می‌‌کنند.
• در انواعی از پمپ دنده‌ای خارجی قسمت یاتاقان در داخل سیال مورد استفاده قرار می‌گیرد که این موضوع به مرور زمان باعث آسیب دیدن آن می‌شود.
• از آن‌جایی که چرخ‌دنده‌های پمپ دنده ای با سیال در تماس هستند، بدیهی است که ناخالصی‌ها و ذراتی که در سیال وجود دارد به تدریج به خوردگی چرخ‌دنده‌ها منجر می‌گردد. این عیب در مورد پمپ‌های دنده‌ای خارجی اهمیت بیشتری دارد. زیرا در این نوع پمپ اجزاء بیشتری در تماس با سیال قرار می‌گیرند.

نکات نصب پمپ دنده ای 

بی‌توجهی در مراحل نصب و عدم توجه به نکات مهم در راه‌اندازی اولیه پمپ، می‌تواند به سادگی به پمپ آسیب برساند یا باعث ایجاد مشکل در عملکرد آن شود. لازم است هنگام نصب پمپ دنده ای نکات زیر را در نظر داشته باشید:

• لوله‌کشی یکی از موارد مهم هنگام نصب و راه‌اندازی یک پمپ است. در مورد پمپ‌های دنده‌ای یک نکته مهم وجود دارد: تا یک متر پیش از ورودی نباید از زانویی استفاده کرد.
• پمپ‌های دنده‌ای مانند بسیاری از دیگر انواع پمپ‌ها اغلب باید در حضور سیال کار کنند. پس محفظه آن‌ها باید همیشه پر از سیال باشد. همچنین هواگیری کردن پمپ قبل از راه‌اندازی آن بسیار اهمیت دارد.
• گاهی لازم است از یک شیر اطمینان یا فشار شکن در خروجی پمپ دنده ای استفاده کرد، خصوصاً وقتی کنترل خروجی پمپ به وسیله یک شیر قطع و وصل انجام می‌شود.
• اگر می‌خواهید لرزش پمپ به حداقل برسد و یا از آسیب احتمالی آن جلوگیری نمایید، بهتر است به جهت قرارگیری محور خروجی و محور پمپ توجه داشته باشید تا در یک راستا قرار گیرند.
• بهتر است مخزن سیال ورودی به پمپ در موقعیتی بالاتر از پمپ قرار بگیرد تا محفظه پمپ همیشه از سیال پر باشد.

برندهای معتبر فروش پمپ دنده ای

ساخت و عرضه پمپ امروزه یکی از صنایع مهم تولیدی در دنیا محسوب می‌شود و بسیاری از کشورها در این زمینه به جایگاه خوبی دست یافته و برندهای معتبری را وارد بازار کرده‌اند. البته در این زمینه ایران نیز به پیشرفت خوبی رسیده است. به طوری که می‌توان برای خرید انواع گوناگون پمپ روی بازار داخلی نیز حساب کرد.

از جمله برندهای معروف در زمینه تولید و عرضه پمپ غلیظ کش می‌توان به  موارد زیر اشاره نمود:

• پمپ دنده ای Yildiz
• پمپ دنده ای Kracht
• پمپ دنده ای Rotofloid
• پمپ دنده ای Viking
• پمپ دنده ای Rickmeier
• پمپ دنده ای Kupar
• پمپ دنده ای صنعت پلاس
• پمپ دنده ای ایران تولید

لیست قیمت انواع پمپ دنده ای (غلیظ کش)

جهت اطلاع از قیمت پمپ دنده ای می توانید به صفحات زیر مراجعه کنید و یا با کارشناسان فروش شرکت صنعت پلاس در ارتباط باشید.

• قیمت پمپ دنده ای Kracht
• قیمت پمپ دنده ای Yildiz
• قیمت پمپ دنده ای Rotofluid
• قیمت پمپ دنده ای Rickmeier
• قیمت پمپ دنده ای Viking
• قیمت پمپ دنده ای صنعت پلاس
• قیمت پمپ دنده ای ایران تولید

خرید پمپ دنده ای

برای خرید پمپ دنده ای باید به چند مورد مهم توجه نمود که عبارت اند از:

• غلظت سیال: پمپ های دنده ای برای غلظت سیال محدودیتی ندارند اما نوع دنده ای داخلی یا دنده ای خارجی برای میزان غلظت سیال حائز اهمیت است.
• نوع سیال: با توجه به اینکه سیال از چه نوعی است، می بایست متریال بدنه، چرخ دنده پمپ و آب بند مشخص شود.
• فشار و دبی پمپ : با توجه به میزان و فشار و دبی مورد نظر باید پمپ غلیظ کش خریداری شود.
• برای مثال یک مورد بسیار مهم در انتخاب پمپ دنده ای مناسب، دمای شرایط کاری است. البته این مورد نه تنها برای خرید پمپ دنده‌ای بلکه برای خرید هر نوع پمپ دیگر نیز حتماً باید بررسی شود.

جمع بندی

پمپ دنده ای یا غلیظ کش یکی از پرکاربردترین پمپ های صنعتی می باشد که در سایز، فشار، دبی و متریال های محتلف در اکثر صنایع نفتی، پتروشیمی، پالایشگاهی، شیمیایی، دارویی و غذایی مورد استفاده قرار می گیرد. این پمپ ها در دو مدل دنده ای خارجی و دنده ای داخلی تولید می شود. اگر به دنبال پمپی هستید که سیالات غلیظ یا ویسکوز خود را به راحتی انتقال دهید، پمپ غلیظ کش می تواند یکی از بهترین انتخاب ها برای شما باشد.

سوالات متداول

آیا پمپ های دنده ای مناسب استفاده در فشار های بالا هستند؟

بله، از پمپ های دنده ای می توان در فشار کاری بالا استفاده نمود و یا مدل مورد نظر را سفارش گذاری کرد.

آیا پمپ های دنده ای جهت انتقال سیالات ساینده مورد استفاده قرار می گیرند؟

انتقال سیالات سایشی در کوتاه مدت مشکلی در عملکرد پمپ های دنده ای ایجاد نمی کند ، اما پیشنهاد می شود در بلند مدت از پمپ مناسب استفاده شود.

آیا پمپ های دنده ای میتواند سیالات چسب ناک را انتقال دهد؟

بله پمپ دنده ای جهت انتقال سیالات چسبناک مناسب هستند.

پمپ دنده ای هیدرولیک چگونه عمل می کند و در کجا ها مورد استفاده قرار می گیرد؟

پمپ های دنده ای هیدرولیک از دنده ها برای ایجاد جریان سیال هیدرولیکی استفاده می کنند و معمولاً در صنایع هیدرولیک و ماشین‌ آلات سنگین مورد استفاده قرار می گیرند.

چرا برای برخی موارد از پمپ دنده ای به جای دیگر انواع پمپ ها استفاده می شود؟

پمپ های دنده ای برای مواردی که نیاز به دقت بالا و قابلیت کارکرد در فشار و دما های بالا دارند مناسب هستند.

آیا پمپ دنده ای برای انتقال سیالات غلیظ در صنایع غذایی و دارویی مناسب است؟

پمپ دنده ای استیل قابلیت انتقال سیالات غلیظ در صنایع دارویی و غذایی را دارد، اما با توجه به این که در پمپ دنده ای، چرخ دنده ها با هم برخورد دارند، احتمال ریزش براده فلزات بر روی سیالات زیاد است، در نتیجه لوب پمپ یا مونو پمپ در صنایع غذایی و دارویی انتخاب مناسب تری برای انتقال سیالات ویسکوز هستند.